Schaamluis of platjes: wat is het en wat kan je er tegen doen?
Last van blijvende jeuk rondom je geslachtsdeel, anus, oksel, baard of wimpers? En zie je daar soms ook witgele puntjes of grijsblauwe plekjes? Misschien heb je last van schaamluis. Heel vervelend, maar gelukkig gemakkelijk zelf te behandelen. Je hoeft er niet eens voor naar de huisarts. In deze blog leggen we uit wat schaamluis is, hoe je het herkent en lees je hoe je schaamluis behandeld.
Spring snel naar:
Wat is schaamluis?
Een schaamluis (pediculosis pubis), ook wel platjes genoemd, is een kleine geelwit insect van ongeveer drie millimeter groot die in je schaamhaar of bilspleet zit. Schaamluizen leven op de huid, het liefst op plaatsen met veel haar, warmte en vocht. Daarom kun je ze soms ook vinden op je oksel, baard of wimpers.
Schaamluis is een soa (seksueel overdraagbare aandoening), omdat de insecten tijdens seksueel contact van de ene naar de andere partner kruipen. Schaamluizen springen niet, maar lopen.
Platjes kunnen alleen overleven als ze op een persoon zitten. Zonder de mens, gaat schaamluis na twee dagen dood. Schaamluizen leven van bloed. Dat bloed krijgen ze door je te bijten. Hier krijg je jeuk door. De beten zelf kunnen geen kwaad, maar vervelend is het natuurlijk wel. Net als hoofdluis, legt ook de schaamluis eitjes (neten). Die zitten vastgeplakt aan de haarwortel en komen na een week uit.
Welke symptomen geeft schaamluis?
Als je schaamluis hebt, hoeft dat je daar niet altijd klachten door te ervaren. De mogelijke symptomen van schaamluis zijn:
- Beestjes op de haren bij je geslachtsdelen, anus, oksel, baard of wimpers. Je kunt de beestjes gemakkelijk zelf zien;
- jeuk op o.a. je geslachtsdeel of anus die niet overgaat;
- witgele puntjes op je schaamhaar: de eitjes (neten);
- grijsblauwe plekjes op je huid: de luizenbeten;
- bruine of rode plekjes in je onderbroek: de luizenpoep.
Hoe krijg je schaamluis?
Je kunt schaamluis krijgen als je seksueel contact hebt met iemand die schaamluis heeft. Maar je kunt het ook op andere manieren oplopen. Bijvoorbeeld omdat je de kleren draagt van iemand die schaamluis heeft, dezelfde handdoek gebruikt of in hetzelfde bed ligt. Platjes komen de laatste jaren veel minder voor, omdat het scheren van schaamhaar populair is. Zonder haar om in te nestelen, overleven de schaamluizen niet.
Behandeling van schaamluis
Als je last hebt van schaamluis, is dit gelukkig gemakkelijk zelf te behandelen. Je hoeft namelijk niet eerst naar de huisarts en kunt gewoon bij de drogist of apotheek een middel tegen schaamluis kopen. Bijvoorbeeld permetrinecrème of malathionlotion. De behandeling gaat als volgt:
- Smeer de crème of lotion op je schaamhaar, het haar aan de binnenkant van je bovenbenen en alle andere plekken waar je de luizen hebt gezien. Na zo’n twaalf uur zijn de luizen dood;
- kam met een speciale luizenkam de dode luizen en neten uit je schaamhaar (en andere behandelde haarplekken);
- laat de luizenkam na gebruik minstens één uur weken in luizenbestrijdingsmiddel;
- was je beddengoed, kleding en eventuele andere stoffen op zestig graden, om te voorkomen dat je opnieuw besmet wordt. Je kan je kleding ook een week lang in een afgesloten plastic zak bewaren of het 24 uur in de diepvries doen;
- kam de behandelde haarplekken veertien dagen lang elke dag nog een keer uit, terwijl het haar nat is;
- herhaal deze behandeling na de eerste week, om de neten die zijn uitgekomen te doden;
- check twee weken na de start van je behandeling of alle luizen en neten weg zijn, gebruik eventueel een vergrootglas;
- je kunt nog een tijdje jeuk hebben, omdat er wondjes zijn of je huid nog geïrriteerd is. Dit hoeft niet te betekenen dat de schaamluis nog niet weg is.
- informeer je seksuele partner(s) zodat zij zichzelf ook kunnen behandelen.
Schaamluis wegscheren
Een andere methode om van je schaamluis af te komen is door je schaamhaar te scheren, in plaats van de crème te gebruiken.
Wanneer contact opnemen met de huisarts bij schaamluis?
Je kunt schaamluis gemakkelijk zelf behandelen. Toch is het in sommige gevallen slim om contact op te nemen met de huisarts. Bijvoorbeeld:
- Als je zwanger wilt worden, zwanger bent of borstvoeding geeft: dan kun je de middelen tegen schaamluis namelijk niet gebruiken;
- als je ook op een andere soa wilt testen;
- als je klachten na behandeling niet weggaan.
