Verkoudheid: de symptomen en wat je er tegen kan doen
Ben je verkouden? Een flinke verkoudheid is meer dan alleen een verstopte neus. De oorzaak van elke verkoudheid is een virus dat iedereen kan oplopen. Juist omdat het zo vaak voorkomt, staat er ontzettend veel info op internet over het voorkomen en genezen. Maar wat is nu waarheid en wat is onzin? We hebben de belangrijkste feiten en fabels over verkoudheid voor je op een rijtje gezet.
Spring snel naar:
Wat is verkoudheid?
Een verkoudheid is een ontsteking van het slijmvlies in de neus, in de bijholten en de keel. Dit ontstaat als je één van de vele verkoudheidsvirussen te pakken hebt. Zo’n virus is erg besmettelijk en verspreidt zich gemakkelijk via vochtdruppeltjes in de uitgeademde lucht of via besmette handen bij een handdruk. Ben je vaak verkouden? Dan gaat het steeds om een ander virus.
Wat zijn de symptomen van verkoudheid?
- Zere keel en snotneus
Dit zijn vaak de eerste symptomen van een verkoudheid. Meestal begin je last te krijgen van je keel en neus twee tot drie dagen na besmetting. - Verstopte neus
Normaal produceert het slijmvlies in het neus-keelgebied een beetje slijm en vocht. Als het slijmvlies ontstoken raakt, zwelt het op en gaat het veel slijm (snot) produceren. Je neus kan hierdoor verstopt raken. Het snot kan uit de neus lopen of naar achter in de keel lekken. - Niezen
Door de ontsteking is het slijmvlies geïrriteerd. Dit kan een een niesprikkel in de neus geven. - Hoesten
Door de ontsteking in het slijmvlies kan er in de keel of luchtpijp een hoestprikkel ontstaan. - Keelpijn
Als het keelslijmvlies ontstoken raakt, kun je ook keelpijn krijgen. Heb je last van heesheid? Dan zijn de stembanden ontstoken. - Oorpijn
De neus-keelholte staat via een smal gangetje (de buis van Eustachius) in verbinding met het middenoor. Bij een verkoudheid kan het slijmvlies in het middenoor opzwellen waardoor de buis van Eustachius niet meer open kan. Zo kan je tijdens een verkoudheid last krijgen van oorpijn. - Oorsuizen
Als de buis van Eustachius verstopt zit, kan dit soms tijdelijk oorsuizen geven. Dit ervaar je als druk in het oor.
Heeft je kind last van verkoudheid? Lees wat je tegen verkoudheid bij je kind kunt doen.
Hoe lang duurt verkoudheid?
De ergste verkoudheidsklachten zijn meestal binnen een week over, hoewel het snotteren, hoesten en niezen nog wel een aantal weken kan duren. Een gewone verkoudheid gaat vanzelf weer over, je hoeft hier niet voor naar de huisarts.
Wat te doen tegen verkoudheid?
- Voorkom besmetting
Ben je verkouden of in de omgeving van anderen die verkouden zijn? Let op de hygiëne. Was je handen regelmatig met zeep en gebruik bij het niezen een papieren zakdoek. - Ga stomen
Het versnelt de genezing van verkoudheid niet, maar helpt wel om tijdelijk minder snot in je neus te hebben. - Neusdruppels met zout water kunnen helpen
Zo’n oplossing kun je zelf maken of kant-en-klaar bij de apotheek of drogist kopen. Druppel de zoutoplossing zo vaak als je wilt in je neusgaten. - Gebruik een middel met xylometazoline
Neusspray of neusdruppels met xylometazoline verminderen de zwelling van de slijmvliezen, waardoor je wat gemakkelijker door je neus kan ademen. Gebruik deze niet langer dan een week achter elkaar. - Rook niet
Roken zorgt voor extra irritatie van de slijmvliezen. Dit kan ervoor zorgen dat de verkoudheid veel langer blijft aanhouden.
Acht feiten en fabels over verkoudheid
- Je kan onbeperkt neusdruppels of sprays met xylometazoline gebruiken. Fabel.
Een middel met xylometazoline kan - wanneer je dit te lang gebruikt - je slijmvliezen beschadigen. Je mag het daarom maximaal één week, drie keer per dag, gebruiken. Deze neusspray vermindert de zwelling van je slijmvlies, waardoor je wat gemakkelijk door je neus kan ademen. Heel verleidelijk dus om dit meerdere keren op een dag te gebruiken. - Je hebt meer kans op verkoudheid in een slecht geventileerde ruimte. Feit.
Verkoudheidsvirussen verspreiden zich gemakkelijk via vochtdruppeltjes in de uitgeademde lucht en deze kunnen door anderen worden ingeademd. Je hebt dus meer kans om deze geïnfecteerde lucht in te ademen in ruimtes die slecht geventileerd zijn of waar mensen dicht op elkaar staan. Dat is vaak in de bus, tram of trein, maar het kan ook op kantoor, op school of op een kinderdagverblijf zijn. - Stomen laat je verkoudheid sneller overgaan. Fabel.
Stomen kan de klachten van verkoudheid verminderen, maar versnelt de genezing niet. Het zorgt er wel voor dat je tijdelijk iets minder snot in je neus hebt en dus minder verstopt bent. Je kan stomen door de hete lucht van je lekkere warme douche goed in te ademen, maar je kan ook boven een kom met heet water hangen (maximaal zestig graden Celsius). Doe dit drie keer op een dag voor een kwartiertje voor het beste resultaat. Nog een fabel: het toevoegen van zout of menthol aan het water heeft geen zin. Deze middelen kunnen je slijmvliezen irriteren en uiteindelijk dus meer last geven. - Neusdruppels met zout water helpt bij verkoudheid. Feit.
Neusdruppels met zout water kunnen je klachten van een verkoudheid verminderen. Je kan die zoutoplossing zelf maken door een afgestreken theelepel zout op te lossen in een glas met water. Deze zoutoplossing mag je zo vaak als je wil in je neusgaten druppelen. Een zoutoplossing kun je ook kant-en-klaar bij de drogist of apotheek kopen. Hiervoor heb je geen recept van je huisarts nodig. - Het is beter om je neus op te halen dan te snuiten. Fabel.
Ondanks dat veel mensen het denken, is het niet wetenschappelijk bewezen dat het snuiten van je neus beter of slechter is dan het ophalen van je neus. Wel is de kans groot dat jij je snot naar je bijholten blaast wanneer je je neus hard snuit. Heb jij behoefte om je neus te snuiten? Dan kan je dat met een gerust hart doen. Dit doe je het beste met een papieren wegwerp zakdoek. Haal jij liever je neus op? Dan kan dus ook prima. - Het is slim om antibiotica te gebruiken bij een flinke verkoudheid. Fabel.
Antibiotica helpen niet tegen een verkoudheid. Waarom niet? Een verkoudheid is een virus en antibiotica werken alleen tegen bacteriën. Daarnaast is het niet nodig om medicijnen te nemen bij een verkoudheid, want een verkoudheid gaat gewoon vanzelf weer over. In uitzonderingsgevallen kan er wel een bacteriële infectie bijkomen, omdat het slijmvlies van de luchtwegen door de virusinfectie wat verzwakt is. Als je dus ernstig ziek wordt met aanhoudende koorts, algehele zwakte, kortademigheid of bloed ophoesten, dan kan dat duiden op een longontsteking. In dat geval is het wel belangrijk een huisarts te bezoeken en kunnen antibiotica helpen. - De kans op een verkoudheid is groot wanneer je iemand die verkouden is een hand geeft. Feit.
Het verkoudheidsvirus kan via handen worden overgedragen. Iemand die verkouden is, zit bijvoorbeeld vaak aan zijn/haar neus om te snuiten of doet zijn/haar hand voor de mond om te niezen of te hoesten. Als je vervolgens diegene een hand geeft, of iets aanraakt wat diegene ook heeft aangeraakt, heb je een grote kans dat je het virus via je eigen handen binnenkrijgt. - Roken tijdens een verkoudheid is slecht. Feit.
Een verkoudheid is een ontsteking van het slijmvlies in de neus, de bijholten en de keel. Roken zorgt voor extra irritatie van de slijmvliezen en kan er dus voor zorgen dat verkoudheidsklachten veel langer blijven bestaan.
Wanneer naar de huisarts?
In principe hoef je voor een gewone verkoudheid niet naar de huisarts. Worden de klachten na een paar weken niet minder? Neem dan contact op met de huisartsenpraktijk. Als je bij je verkoudheid ook andere klachten krijgt, kan dat ook een reden zijn om contact op te nemen. Bijvoorbeeld bij:
- Benauwdheid;
- piepende ademhaling;
- sufheid;
- koorts (temperatuur boven de 38 graden Celsius) die langer duurt dan vijf dagen;
- als je na enkele dagen koortsvrij weer koorts krijgt;
- als je je erg ziek of zwak voelt.
Voor kinderen met verkoudheid of kinderen met koorts gelden andere adviezen. Wil je een afspraak maken met je huisarts? Bekijk hier jouw dichtstbijzijnde locatie.
