Koorts: dit kan je er tegen doen
Voel je je ziek en lig je te zweten in bed? Dan heb je misschien wel koorts. Vaak is er geen reden tot paniek en is het een kwestie van uitzieken. Je lichaam is namelijk hard aan het werk om de infectie in je lijf te bestrijden. Lees hier alles over koorts.
Spring snel naar:
Wat is koorts?
Koorts is een reactie van je lichaam op een infectie met virussen of bacteriën. Je lichaam gaat stoffen maken tegen het virus of de bacterie: dit zijn afweerstoffen. Het kan zijn dat je lichaamstemperatuur daardoor verhoogt. Bij een hogere temperatuur groeien virussen en bacteriën minder goed; je lichaam is dus eigenlijk heel goed bezig. Zodra je lichaam de ziekte de baas is, daalt je lichaamstemperatuur weer.
Wanneer heb je koorts?
Je hebt koorts als je lichaamstemperatuur 38 graden Celsius of hoger is (gemeten via de anus). Een normale lichaamstemperatuur ligt rond de 37 graden Celsius. Dit kan gedurende de dag wat schommelen en dat is heel normaal. In de vroege ochtend is je temperatuur het laagst, eind van de middag vaak het hoogst. Factoren die een rol kunnen spelen, zijn hormonen of de menstruatiecyclus.
Je kunt je lichaamstemperatuur in verschillende categorieën opdelen:
- Normale lichaamstemperatuur. Een normale lichaamstemperatuur ligt rond de 37 graden Celsius. Dit kan gedurende de dag 0,6 graden hoger of lager uitvallen.
- Verhoging. Als je temperatuur iets hoger ligt, hoef je niet gelijk koorts te hebben. Er is sprake van verhoging als je temperatuur zich tussen de 37,5 en 38 graden Celsius bevindt.
- Koorts. Je hebt koorts als je lichaamstemperatuur 38 graden Celsius of hoger is. Vaak krijg je bij koorts gloeiende wangen, een warm voorhoofd en ga je zweten. Je kunt het ook koud krijgen of koude rillingen voelen. Andere symptomen van koorts zijn hoofdpijn, spierpijn, vermoeidheid, verminderde eetlust en misselijkheid.
De hoogte van je koorts zegt weinig over de ernst van je infectie. Zolang je lichaam de warmte kwijt kan, zal je temperatuur niet boven de 42 graden uitkomen.
Lees ook: Do’s en don’ts bij griep
Hoe meet je koorts?
Je kunt je lichaamstemperatuur op verschillende manieren meten:
- In de mond. De temperatuur meten via de mond gebeurt onder de tong en is redelijk betrouwbaar. Wel kan de meting beïnvloed worden als je net een warm of koud drankje hebt genomen of hebt gerookt. Adem tijdens de meting altijd door je neus: ademhaling door de mond kan de thermometer ook beïnvloeden.
- Via de anus. Dit is de meest betrouwbare manier om je lichaamstemperatuur te meten, omdat de temperatuur in de anus niet snel wordt beïnvloed door de omgeving. De meting valt daardoor redelijk betrouwbaar uit.
- Via het oor. De oorthermometer geeft vaak een lagere temperatuur aan dan je daadwerkelijk hebt, waardoor het niet altijd betrouwbaar is. De thermometer kan een afwijkende meting geven als je net op je oor hebt gelegen of als je gehoorgang niet goed schoon is.
- Onder de oksel. De temperatuur onder de oksel meten is niet erg nauwkeurig; vaak wordt de temperatuur te laag weergegeven. Dit komt doordat de temperatuur snel beïnvloed kan worden, bijvoorbeeld door zweet onder de oksel.
Het is niet verstandig om je lichaamstemperatuur te meten nadat je hebt gesport, een heet bad hebt genomen, iets warms of kouds hebt gegeten of gedronken of nadat je hebt gerookt. Je meting zal dan niet betrouwbaar zijn. Wacht dan minstens twintig tot dertig minuten met het meten van je temperatuur.
Wat moet je doen bij koorts?
- Drinken, drinken, drinken. Bij koorts is het belangrijk om goed te drinken - zo wordt het vocht dat je lichaam verliest door zweten weer aangevuld.
- Probeer koel te blijven. Het lichaam moet bij koorts de warmte kwijt kunnen. Trek daarom dunne kleding aan die niet te strak zit. In bed is een deken vaak veel te warm, een laken is meestal voldoende.
- Check het weer voordat je naar buiten gaat. Koorts betekent niet automatisch dat je binnen moet blijven. Als je naar buiten gaat, check dan wel even het weer en kleed je er ook op. Beter iets te warm dan te koud!
Wanneer naar de huisarts met koorts?
Neem contact op met je huisarts als:
- Je kortademig wordt;
- je suf wordt;
- je heel weinig plast of drinkt;
- je opnieuw koorts krijgt, nadat je een paar dagen koortsvrij bent geweest;
- je een hart-, long-, of nierziekte, of suikerziekte hebt;
- je weinig weerstand hebt door een ernstige ziekte of door een medische behandeling, zoals een chemokuur;
- je de afgelopen vier weken in de tropen bent geweest.
Het gebruik van paracetamol bij koorts
Als je geen contact opneemt met de huisarts, kan je altijd beslissen om paracetamol te slikken. Het is in principe niet nodig de koorts te verlagen, koorts kan namelijk geen kwaad.
Toch kan het fijn zijn om een paracetamol te nemen als je je erg ziek voelt of veel pijn hebt. Door een paracetamol voel je je vaak tijdelijk wat beter. Je lichaamstemperatuur kan ook dalen na het innemen van een paracetamol, maar dat hoeft niet. Als je temperatuur niet daalt, dan zegt dat niets over de ernst van je ziekte.
Wil je een afspraak maken met je huisarts? Bekijk hier jouw dichtstbijzijnde locatie.
