Koorts bij kinderen: symptomen en tips bij koorts
Koorts is een normale reactie van het lichaam. Het lichaam probeert via de koorts een infectie met bacteriën of virussen te bestrijden. Of je kind koorts heeft, zegt weinig over hoe ziek je kind echt is. Meestal is koorts alleen geen reden voor bezorgdheid. Wel is het belangrijk om andere ziekteverschijnselen van je kind goed in de gaten te houden. In deze blog vertellen we je alles over koorts en geven we je tips en adviezen voor als je kind koorts heeft.
Spring snel naar:
Wat is koorts?
Koorts is een verhoging van de lichaamstemperatuur. Een kind met koorts heeft een lichaamstemperatuur van 38 graden of hoger. Als je kind ziek is, maakt het lichaam afweerstoffen aan om het virus of de bacterie in het lichaam van je kind te bestrijden. Soms verhoogt hierbij de lichaamstemperatuur. Zo wordt het makkelijker om ze te bestrijden.
Koorts kan een aantal dagen duren. Hoe lang de koorts duurt, zegt niets over hoe ziek je kind is. Zo gauw het lichaam de infectie heeft bestreden, daalt de lichaamstemperatuur weer. Koorts komt regelmatig voor bij kinderen, vooral als je kind jonger is dan vijf jaar. Dat komt omdat ze veel in voor de eerste keer in aanraking komen met virussen en bacteriën.
Hoe meet je koorts?
Als je kind niet ernstig ziek is, is het voldoende om één keer per dag de temperatuur te meten. De meest betrouwbare manier om de temperatuur van je kind te meten is met een koortsthermometer via het poepgaatje. Een oorthermometer is minder betrouwbaar en kun je niet gebruiken bij baby’s jonger dan drie maanden.
We spreken van koorts bij een temperatuur vanaf 38 graden. Soms kan dat oplopen tot veertig of 41 graden. Dat kan geen kwaad: de hoogte van de koorts zegt niets over hoe ziek je kind is. Het is normaal dat de lichaamstemperatuur gedurende de dag wat schommelt. ’s Avonds is de temperatuur meestal hoger dan ’s ochtends.
Hoe ontstaat koorts bij kinderen?
Koorts is dus een normale reactie van het lichaam van je kind. Het helpt het lichaam om virussen of bacteriën te bestrijden. Meestal wordt koorts dan ook door een onschuldige virusinfectie veroorzaakt, zoals door een verkoudheidsvirus.
Je kind kan ook koorts krijgen nadat het een prik (vaccinatie) gehad heeft. Je lichaam reageert op de prik door afweerstoffen aan te maken, zodat je kind in de toekomst beschermd is wanneer het met de echte ziekte in aanraking komt. Koorts kan ontstaan door een ernstige infectie (zoals longontsteking of hersenvliesontsteking), maar dit komt maar heel weinig voor.
Tips en adviezen als je kind koorts heeft
Heeft je kind koorts? Dat is meestal geen reden tot paniek. Wel is het belangrijk om de klachten van je kind goed in de gaten te houden. Volg ook de volgende adviezen:
- Geef extra drinken door het vaker aan te bieden. Vaak kleine beetjes drinken is makkelijker dan een paar keer heel veel. Door de koorts en het zweten kan je kind veel vocht verliezen. Geef eventueel een waterijsje. Het is minder belangrijk om te eten; dring er dus niet op aan dat je kind iets eet.
- Voldoende rust. Het is belangrijk dat je kind genoeg (bed)rust krijgt als het koorts heeft. Maar het hoeft niet in bed te blijven liggen en mag eventueel ook naar buiten.
- Kies voor dunne kleding. Het lichaam moet de warmte kwijt kunnen, dus trek dunne kleding aan die losjes om het lichaam zit. In bed is een laken vaak voldoende. Heeft je kind het koud? Dan kun je het tijdelijk extra toedekken. Het is af te raden om met koud water de huid af te sponsen.
- Houd andere ziekteverschijnselen in de gaten. Zorg dat er een ouder (of andere volwassene) thuis is die regelmatig kijkt hoe het met je kind gaat. Soms kan een kind met koorts in een korte tijd toch zieker worden.
Hoe weet je of je kind erg ziek is bij koorts?
De hoogte of duur van de koorts zegt weinig over hoe ziek je kind is. Om in te schatten of je kind erg ziek is, moet je letten op andere verschijnselen zoals:
- Is je kind suf, benauwd, grauw of ontroostbaar?
- Heeft je kind rode vlekjes die niet verbleken als je erop drukt?
- Blijft je kind overgeven (een paar keer per uur)?
- Wil je kind niet drinken of plast het te weinig?
- Gedraagt je kind zich anders dan je gewend bent?
- Wordt je kind zieker of gaat het steeds slechter?
Neem bij één van deze alarmverschijnselen direct contact op met de huisarts. Is je kind gewoon lekker aan het spelen, lachen, reageert en kijkt het normaal? Drinkt en plast het zoals normaal? Heeft de huid van je kind een gezonde kleur en is je kind niet benauwd? Dan is je kind waarschijnlijk niet zo ziek.
Wat te doen bij een koortsstuip?
Soms kunnen kinderen tussen de zes maanden en zes jaar een koortsstuip krijgen. Dit gebeurt meestal bij beginnende koorts. Je kind verstijft en gaat ineens schokken en trekken met armen en benen. Het kan zelden kwaad, maar het is begrijpelijk dat je schrikt. Dit is wat je moet doen bij een koortsstuip:
- Maak met een vinger de mond van je kind leeg;
- leg je kind op de zij;
- zorg dat je kind niet kan vallen, zich stoten of bezweren;
- bel direct de huisarts.
Medicijnen tegen koorts
Een eerste reactie als je kind koorts heeft is vaak dat je de koorts zo snel mogelijk omlaag wil brengen. Maar dat is niet nodig én helpt je kind niet verder. Koorts kan geen kwaad. Het helpt je kind juist om beter tegen de infectie te vechten.
Als je kind naast koorts ook pijn heeft, kun je het een paracetamol geven. Soms gaat de koorts hiervan omlaag, maar dat hoeft niet zo te zijn. De hoeveelheid paracetamol die je je kind op een dag mag geven, is afhankelijk van de leeftijd en het gewicht van je kind. Je kunt alle informatie lezen in de bijsluiter. Antibiotica zijn meestal niet nodig bij koorts, je lichaam kan de infectie meestal zelf opruimen.
Wanneer naar de huisarts?
Neem direct contact op met de huisarts als je kind met koorts:
- Jonger is dan drie maanden (en de koorts niet komt doordat je kind pas gevaccineerd is);
- suikerziekte (ook wel diabetes mellitus) heeft;
- een hart- of longziekte heeft;
- medicijnen gebruikt die de weerstand van je kind verminderen;
- als je kind het syndroom van Down heeft (dan heeft je kind minder weerstand);
- onlangs (minder dan vier weken geleden) in het buitenland (subtropen) is geweest.
Neem ook contact op met de huisarts:
- Als je kind al vijf dagen koorts heeft;
- als je kind met koorts een prik van het consultatiebureau heeft gemist. Dit in verband met de kans op een kinderziekte die ernstig kan verlopen;
- als je kind alleen koorts heeft zonder andere klachten als hoesten, oorpijn, verkoudheid of diarree. Dan heeft je kind misschien een blaasontsteking.
Het is belangrijk om direct contact op te nemen als je kind met koorts één of meerdere alarmverschijnselen heeft:
- Je kind is suf of niet gemakkelijk wakker te krijgen;
- je kind blijft huilen, kreunt en is niet te troosten;
- je kind heeft rode vlekjes waarvan de kleur niet verbleekt als je erop drukt;
- je kind heeft een blauwe lippen of een bleekgrauwe / vlekkerige huidskleur;
- je kind ademt anders en/of is benauwd (snelle of piepende ademhaling, korte periodes van niet ademen);
- je kind wordt in korte tijd steeds zieker;
- je kind drinkt veel minder dan normaal (een goede richtlijn is dat het minder dan de helft drinkt van wat het normaal drinkt);
- je kind wordt in korte tijd steeds zieker of geeft steeds over (meerdere keren per uur, met of zonder diarree);
- je kind heeft een koortsstuip: het gaat ineens schokken met armen en benen;
- je kind krijgt een gezwollen arm, been of gewricht en kan het ledemaat niet goed gebruiken;
- je kind heeft al een halve dag geen natte luier gehad of niet geplast;
- je kind krijgt opnieuw koorts na een aantal dagen koortsvrij te zijn geweest.
Wil je een afspraak maken met je huisarts? Bekijk onze dichtstbijzijnde locatie.
