Mazelen bij kinderen: symptomen en de BMR-vaccinatie
Is je kind verkouden, met hoge koorts en hoesten? Ontstaan na een paar dagen rode vlekjes op de huid? En heeft je kind (nog) geen twee BMR-prikken (mazelenvaccinatie) gehad? Dan kan dit zomaar de mazelen zijn. Een besmettelijk virus, dat gelukkig sinds de invoering van de mazelenvaccinatie ongeveer tien keer per jaar voorkomt in Nederland. Het virus zit in snot en speeksel en wordt overgedragen via kleine druppeltjes in de lucht. In deze blog vertellen we je alles over mazelen, de bijbehorende klachten én wat je ertegen kunt doen.
Spring snel naar:
Wat is mazelen?
Mazelen is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door het mazelenvirus. Het is één van de meest besmettelijke kinderziekten die er zijn. Het mazelenvirus bevindt zich in de neus, mond en keel.
Gelukkig bestaat er een vaccinatie tegen mazelen. In Nederland vaccineren we sinds 1976 kinderen tussen de veertien maanden en negen jaar tegen mazelen. Ouders krijgen automatisch per post een oproep om hun kind te laten inenten met het BMR-vaccin. Naast de mazelen wordt je kind dan ook direct ingeënt voor de bof en rodehond. Sinds de invoering van deze vaccinatie komen de mazelen veel minder vaak voor. Elk jaar zijn er nog ongeveer tien gevallen in heel Nederland.
Wat zijn de klachten bij mazelen?
Mazelen kent een aantal klachten, die tijdens de ziekte veranderen:
- Het begint met hoesten , verkoudheid , rode ogen en hoge koorts. Je kind krijgt ook witte vlekjes aan de binnenkant van de wangen.
- Na een paar dagen krijgt je kind rode vlekken. Eerst op het gezicht, vervolgens over het hele lichaam.
- Na verloop van tijd worden deze vlekken bruin. Soms worden de vlekken ook groter.
- Bij sommige kinderen jeukt de huid.
Je kind geneest meestal na zeven tot tien dagen weer.
Ernstige gevallen van mazelen kunnen leiden tot een oorontsteking, longontsteking of een ontsteking aan de hersenen. Deze ernstige vormen komen vooral voor bij kinderen die jonger zijn dan vijf jaar. Ook volwassenen die niet ingeënt zijn tegen mazelen én het nog niet eerder hebben gehad kunnen ernstig ziek worden als ze besmet worden met de mazelen.
Hoe krijg je mazelen?
Het mazelenvirus is besmettelijk en wordt doorgegeven van de een op de ander. Daarvoor hoef je elkaar niet perse aan te raken. Als een besmet iemand hoest, niest of praat, komen er druppeltjes speeksel in de lucht, die vervolgens anderen kunnen besmetten. Deze besmette druppeltjes kunnen nog zo’n twee uur in de lucht blijven hangen. Het mazelenvirus kan ook worden overgedragen via speelgoed, bekers, bestek of handen. Een kind dat de mazelen heeft is al besmettelijk vanaf twee dagen voordat de eerste klachten ontstaan. Vanaf het moment dat de vlekjes op de huid ontstaan, is het kind nog 4 dagen besmettelijk.
Als je kind twee BMR-prikken gehad heeft, dan is de kans ontzettend klein dat je kind nog ziek wordt van de mazelen. Heeft je kind (nog) geen of maar één BMR-prik gehad? Dan is het nog wel vatbaar voor de mazelen.
Wat kun je doen als je kind mazelen heeft?
Heeft je kind de mazelen opgelopen? Er bestaan helaas geen medicijnen tegen deze ziekte. Je kind geneest meestal na zeven tot tien dagen weer. Het hoesten kan wat langer aanhouden. De volgende tips kunnen de klachten wat verlichten:
- Heeft je kind koorts? Zorg dat het genoeg drinkt. Geef bijvoorbeeld een waterijsje als je kind te weinig drinkt. Eten is minder belangrijk. Zorg ook dat je kind dunne kleding draagt die niet te strak zit, zodat het lichaam de warmte kwijt kan.
- Je kind hoeft niet in bed te blijven liggen, maar zorg wel dat het genoeg rust krijgt.
- Je kunt je kind een paracetamol geven, zodat het zich wat minder ziek voelt.
- Geef op school en/of het kinderdagverblijf aan dat je kind mazelen heeft, zodat andere ouders op de hoogte gebracht kunnen worden. Je kind was namelijk al besmettelijk voor anderen, voordat de eerste klachten ontstonden.
- Zorg dat je kind niet in contact komt met anderen die (nog) niet zijn ingeënt tegen de mazelen.
Hoe werkt de BMR-vaccinatie?
In Nederland worden via het Rijksvaccinatieprogramma vaccinaties aangeboden aan kinderen. Onder dit programma vallen diverse vaccinaties die samen beschermen tegen twaalf verschillende, ernstige infectieziekten. Eén van de vaccinaties die kinderen krijgen aangeboden is de BMR-vaccinatie. Deze beschermt tegen een drietal infectieziekten: de B staat voor bof, de M voor mazelen en de R voor rodehond. Kinderen krijgen de vaccinatie twee keer. Eén keer als ze veertien maanden oud zijn en één keer als ze negen jaar zijn. Na de eerste vaccinatie is 95% van de kinderen beschermt tegen de drie infectieziekten. Na de tweede inenting loopt dit aantal verder op tot meer dan 99%. Ouders/verzorgers ontvangen een brief met daarin de informatie, adres en tijdstip voor de vaccinatie van hun kind. Dit gebeurt automatisch, daar hoef je verder niets voor te doen.
Zwanger en mazelen
Ben je zwanger en niet ingeënt tegen de mazelen? En heb je vroeger ook nooit de mazelen gehad? Neem dan contact op met je huisarts als je verschijnselen krijgt van de mazelen óf contact hebt gehad met iemand die de mazelen heeft. Mazelen veroorzaakt geen aangeboren afwijkingen bij de baby, maar zwangere vrouwen lopen wel een hoger risico op een ernstiger verloop van deze ziekte.
Baby’s en mazelen
De mazelen zijn extra gevaarlijk voor baby’s waarvan de moeder niet gevaccineerd is of die zelf geen mazelen hebben doorgemaakt. Als de moeder zelf wél de mazelen heeft doorgemaakt of gevaccineerd is tegen mazelen, geeft zij deze antistoffen namelijk mee aan haar kind. De antistoffen blijven een aantal maanden in het bloed van het kind zitten. Hierdoor zijn de meeste baby’s automatisch een aantal maanden beschermd tegen mazelen. Dit is de reden dat de eerste vaccinatie tegen mazelen pas later wordt gegeven.
Wanneer contact opnemen bij een mogelijke besmetting met mazelen?
Het is belangrijk telefonisch contact op te nemen met je huisarts als:
- Je denkt dat je kind misschien mazelen heeft: je kind heeft koorts en verkoudheidsklachten en er ontstaan vlekjes in het gezicht.
- Je kind (nog) geen BMR-prikken gehad heeft en in de buurt is geweest van iemand die mazelen heeft.
Het is belangrijk dat je telefonisch contact opneemt met de huisarts en niet naar de huisartsenpraktijk toegaat. Zo voorkom je mogelijke verdere verspreiding van het mazelenvirus. De huisarts helpt je verder.
Neem meteen contact op met de huisarts als je kind mazelen heeft én:
- Suf wordt;
- benauwd wordt;
- erg ziek is;
- overgeeft;
- kreunt of blijft huilen;
- klaagt over hoofdpijn;
- minder dan de helft drinkt dan wat het normaal drinkt;
- veel hoest;
- oorpijn krijgt;
- opnieuw koorts krijgt, terwijl de koorts eerder gedaald was.
Wil je een afspraak maken met je huisarts? Bekijk onze dichtstbijzijnde locatie.
